Oker

 Bij alles wat ik doe speelt kleur een belangrijke rol, of het nu gaat om het kiezen van stoffen, garens, bloemen of een pen met bijpassende inkt. Ik wordt altijd aangetrokken door kleur, en vooral ook veel in felle, bonte combinaties.

Op dit moment herlees ik het onderstaande boek van Victoria Finlay: Kleur, een reis door de geschiedenis (Anthos, 2003). In elk hoofdstuk wordt de geschiedenis van kleur uitgediept. Persoonlijk vind ik de oorspronkelijke titel mooier en een beter beeld geven van de inhoud: Colour, Travels through the Paintbox.

Deze titel geeft het gevoel van avontuur, kleur waar je in onder duikt, alsof je een duik neemt in zo'n vierkantje met verf of dat je je vingers laat dwalen boven de rij met krijtjes, de potloden keurig in het gelid, als soldaten op een rij, met hun logo netjes naar boven. Gesorteerd op kleur of op nummer al naar gelang de aard van de eigenaar.

Of wat dacht je van een wand vol wollen garens of een ladenkast vol strengetjes borduurzijde of al die potjes inkt met mooie namen? Alleen als ik er aan denk word ik al blij.

Het eerste hoofdstuk in het boek gaat over de kleur oker. Een echt aardse kleur die in allerlei tinten geel voorkomt al naar gelang de vindplaats op aarde. We kennen natuurlijk ook rode oker, deze ontstaat na de verhitting van de gele oker.

Oker kun je vinden in Frankrijk, in Italië (Toscane) en een belangrijke vindplaats is Arnhem land in Australië. Dit pigment was van grote waarde voor de aboriginals, onder andere voor de ruilhandel en rituele schilderingen.

Nog veel meer details kun je in het boek terugvinden. In het boek zelf zie je weinig kleur, het is geen plaatjesboek. Ik ging dus ook nog op zoek naar plaatjes op Internet. Want wat is nu eigenlijk oker? Heb ik het goede plaatje in mijn hoofd? En zo kwam ik nog veel meer te weten over okergeel en allerlei aanverwante zaken. Zo las ik dat ook de term Brabants Oker gebruikt wordt en als inwoner van Brabant wilde ik daar natuurlijk meer van weten. Zo las ik dat op veel huizen in de Meierij de kleur oker op de kozijnen wordt gebruikt en ja, dat is inderdaad een kleur die ik hier in de omgeving veel zie. Ik woon immers in de Meierij (gebied tussen Tilburg, 's-Hertogenbosch en Eindhoven). 

En al lezend en speurend leerde ik van alles over de geschiedenis van het Hertogdom Brabant, die wel 1000 jaar terug gaat, waar vele strijden gestreden zijn en dat de huidige vlag met zijn rood-witte blokken pas sinds kort weer in gebruik is als provinciale vlag. We kennen ook het wapen dat zwart is met een gouden leeuw erop.

Zoeken op internet en het vinden van de juiste informatie hangt samen met het invoeren van de juiste zoektermen en variaties op de eerste termen toepassen. Als je "kleur geel brabant" typt gaat het niet alleen over het geel op de kozijnen, maar ook over het weer en de reisadviezen.

Maar ook over het feit dat in Zeeland en Brabant het hoogste percentage geel in de tenues van voetbalclubs te vinden is. In de provincie Utrecht is dat rood.

We kunnen dus wel vaststellen dat de kleur geel met de Brabantse geschiedenis verbonden is.

Natuurlijk ging ik ook op zoek naar Oker in mijn eigen kasten: draadjes, inkt etc. Ik keek anders in het rond en realiseerde me dat in mijn naaihok okergele gordijnen hangen. Van die zware veloursgordijnen, geen idee meer hoe ik er aan gekomen ben, ergens in een verhuizing op mijn pad gekomen.

Geel en oker zijn niet direct de kleuren die ik het eerste kies en dat geldt voor veel mensen. Ik heb geen gele kleding in de kast, wel geel in een shawl. Ik houd natuurlijk van gele narcissen en het is ook een hippe kleur in het interieur. En in de jaren 70 hadden wij het thuis ook: een bank met kussens in bruin, oranje en okergeel!

Maak er een zonnige week van, ga op zoek naar het okergeel in jouw omgeving. Wie weet wat je tegenkomt.

Françoise