"At times words are not enough.
So we need colours.
And shapes.
And emotions."
Deze uitspraak van Alessandro Baricco vond ik op de website van het Italiaanse (vulpen) merk Visconti. En zo kwam ik terecht bij het boek Zijde (1997). De uitgave die ik leende bij de bieb is voorzien van prachtige afbeeldingen op elke pagina. Een ware verrassing toen ik het opende.
Een verhaal dat gaat over een Franse handelsreiziger, die elk jaar de tocht onderneemt naar Japan om daar de eitjes van de zijderups te kopen. Dit alles speelt rond 1860, de tijd waarin dit nog een hele lange reis was. Deze rupsen waren goud waard voor de Franse zijde industrie. Wist je dat Lyon ooit de exclusieve rechten had om te handelen in Zijde?
Nog steeds is zijde een kostbaar product, er zijn veel cocons van de rups nodig voor een metertje stof of garen om mee te breien. Zo kocht ik jaren geleden 6 cones met zijde, volgens mij om te gebruiken bij het kantklossen...1 cone bevat 500 meter heel dun garen. Ik heb het nog nooit gebruikt en bedenk nu dat ik er natuurlijk ook prima mee kant borduren en samen breien met een wollen draadje.
En zo kom ik bij de kanten shawl die ik een aantal jaren geleden breide. Dit garen is een combinatie van alpaca, zijde en linnen. Draagt heerlijk: niet te warm, maar toch zeer behaaglijk. Ik probeer te bedenken waar in ons huis nog meer zijde is aan te treffen. Natuurlijk in een van mijn quilts: daar zit een zijden vulling in, heerlijk comfortabel. O en natuurlijk in mijn ondergoed: wol met zijde. Dat draagt heerlijk in de winter en in de zomer. En door de combinatie van materialen kriebelt het niet.
Wist je trouwens dat de rupsen alleen van de blaadjes van de moerbeiboom houden? Oorspronkelijk komt deze boom uit China (en vandaar dat zijde vooral uit China komt), maar is ook in andere landen met een geschikt klimaat aangeplant vanwege de zijde-industrie. Omdat zijde een van de stoffen was die van China naar het middellandse zee gebied werd vervoerd, onstond de zijderoute. In 552 werden zijderupsen naar het Byzantijnse rijk gesmokkeld door een paar monniken en zo was de productie niet langer aan de Chinezen voorbehouden. Er waren diverse routes tussen Oost en West en er werden vooral luxe goederen vervoerd zoals (naast zijde): satijn, robijnen, diamanten, papier, perziken, olifanten en buskruit. Overigens werden zo ook opvattingen, ideeën, culturen en ziektes overgebracht.
Bepaalde delen van deze routes staan ook bekend als de Wierookroute en de Theeroute. Bij het lezen over deze route kom je ook de Romeinen tegen en Alexander de Grote. Het gaat hier altijd over routes over land en niet over zee. En zelfs nu wordt het traject nog als belangrijk gezien: in 1994 werd er een spoortraject aan de zijderoute toegevoegd. Er is nu een transportverbinding tussen China en Londen met een lengte van zo'n 12.000 km. Een reis duurt ongeveer 16 dagen (China, Kazachstand, Rusland, Wit-Rusland, Polen, Duitsland, België en Frankrijk en dan via de kanaaltunnel naar Londen). Sneller dan per schip en goedkoper dan per vliegtuig. Sinds 2016 is er vanuit Rotterdam een wekelijkse containertrein opgenomen in het spoorboekje. Deze trein rijdt helemaal naar Chengdu in China.
In de containers zal niet veel zijde zitten, maar het handelen met verre naties en het uitwisselen van culturen is dus al eeuwen oud!
Tot slot kan je leven aan een zijden draadje hangen. Een uiterst dun draadje dus, maar gelukkig wel sterk.
Fijne week,
Françoise
Boekinfo: Zijde, Alessandro Baricco, illustraties Rébecca Dautremer, uitgeven door Davidsfonds/Infodok in 2017.
